Zanim zlecisz opracowanie redakcyjne tekstu, sprawdź, czego tak naprawdę potrzebujesz – redakcji, korekty, a może adiustacji? Świadoma decyzja pozwoli Ci zatrudnić do projektu odpowiednią osobę, ustalić właściwy zakres zadań oraz uzgodnić rozsądny poziom wynagrodzenia. Nie musisz przepłacać i angażować droższego redaktora, jeśli wszystko, czego potrzebujesz zrobi dla Ciebie tańszy korektor.
Redakcja
Redakcja to proces opracowania treści pod względem merytorycznym i językowym. Celem tego etapu jest wyeliminowanie błędów w warstwie rzeczowej – logicznej i przedmiotowej – oraz językowej. W czasie redakcji są wprowadzane głębokie zmiany, a ingerencja w treść dotyczy także merytoryki.
Redakcję wykonuje redaktor, a w ramach swojej pracy:
- współpracuje z autorem, tłumaczem, copywriterem lub ghostwriterem,
- proponuje strukturę tekstu, dzieli tekst na rozdziały lub części, konstruuje nagłówki i śródtytuły, tworzy paragrafy i akapity, rozmieszcza cytaty, buduje wypunktowania, sporządza przypisy,
- uporządkowuje poszczególne części tekstu, uzupełnia braki, usuwa zbędne fragmenty, ujednolica zapisy i informacje,
- poprawia niejasności, wieloznaczności, błędy logiczne i merytoryczne lub – jeśli sam nie może tego zrobić – wskazuje miejsca do sprawdzenia i poprawy innym ekspertom (np. autorowi, tłumaczowi, konsultantowi),
- poprawia błędy językowe, frazeologiczne, stylistyczne, gramatyczne, ortograficzne i interpunkcyjne,
- a w wypadku tłumaczeń sprawdza zgodność zapisów z oryginałem oraz dostosowuje treść do polskich norm i realiów.
Redakcja jest to również efekt pracy redakcyjnej, czyli dokument z naniesionymi zmianami, a także dział lub pokój w wydawnictwie.
Adiustacja
Adiustacja (inaczej: redakcja techniczna) to proces opracowania treści pod względem technicznym i graficznym. Celem na tym etapie jest zbudowanie makiety / layoutu, który będzie nie tylko odpowiedni do danego typu publikacji, ale też estetyczny i przejrzysty.
Jeszcze kilka lat temu adiustacja była wykonywana przez adiustatora (redaktora technicznego). Dziś na ogół zajmuje się tym redaktor merytoryczny, składacz lub grafik, który:
- tworzy wytyczne wizualne dla treści, np. układ kolumn i marginesów, tło tekstu, style akapitów, krój pisma, wielkość interlinii, rodzaje wyróżnień (kursywy, pogrubienia, podkreślenia itp.), a także style ilustracji, tabel, indeksów, ramek oraz przypisów,
- sporządza indeksy, przypisy, spisy treści, ilustracji i tabel,
- układa wszystkie elementy treści we właściwej kolejności i w odpowiednim miejscu,
- a w wypadku publikacji papierowej przygotowuje i zatwierdza materiał do druku.
Korekta
Korekta to proces opracowania treści pod względem językowym i wizualnym. Jej celem jest wyeliminowanie wszystkich błędów niezauważonych na wcześniejszych etapach. W praktyce korekt bywa kilka, by móc w ten sposób sprawdzić naniesienie wszystkich poprawek.
Korekta ma na celu wyeliminowanie oczywistych błędów. Na tym etapie nie można już zmieniać merytoryki i wyglądu bez uzgodnienia tego z redaktorem, redaktorem technicznym, autorem, tłumaczem i innymi osobami włączonymi projekt.
Korektę wykonuje korektor, który w szczególności:
- sprawdza, czy poprawki i zmiany wprowadzone na wcześniejszych etapach prac przez redaktora, redaktora technicznego, autora, tłumacza, konsultanta i poprzedniego korektora zostały prawidłowo wprowadzone do tekstu,
- poprawia błędy językowe, frazeologiczne, stylistyczne, gramatyczne, ortograficzne i interpunkcyjne,
- ujednolica zapisy nazw, skrótów, symboli, odwołań, sprawdza numeracje przypisów, tabel i ilustracji,
- kontroluje łamanie wyrazów między wierszami oraz zapisy na końcu wiersza,
- sprawdza tekst pod kątem wizualnym na podstawie wytycznych otrzymanych od redaktora technicznego, redaktora merytorycznego, składacza lub grafika,
- w wypadku tłumaczeń sprawdza zgodność zapisów z oryginałem oraz dostosowuje je do polskich norm i realiów.
Korekta to również wydruk zawierający poprawki korektorskie oraz próbna odbitka (inaczej: szczotka, ozalid) z drukarni.
Podsumowując…
Czym różnią się: redakcja, adiustacja i korekta?
Redakcja zapewnia poprawność merytoryczną oraz językową treści.
Korekta skupia się na poprawności językowej treści.
Adiustacja to opracowanie layoutu publikacji i przygotowanie jej do druku.
